Wrzody żołądka są niestety powszechnym problemem u koni i kuców.Badania pokazują, że około 60% koni cierpi na tę dolegliwość. Jest to bardzo niepokojące i bezpośrednio wpływa na zdrowie oraz wydajność naszych koni. Dowiedz się, jak rozpoznać, leczyć i zapobiegać wrzodom żołądka.
Jak pojawiają się wrzody żołądka?
Wrzody żołądka to stan zapalny błony śluzowej żołądka, który powstaje, gdy jego ochronna warstwa zostaje uszkodzona. Wyobraź sobie żołądek konia jako worek o pojemności od 8 do 12 litrów, do którego jedzenie trafia przez przełyk. Kwas żołądkowy, produkowany w tym miejscu, jest potrzebny do trawienia pokarmu i eliminacji niepożądanych bakterii. Dolna część żołądka zawiera gruczoły, które wydzielają kwas. Dlatego ten fragment żołądka pokryty jest tkanką bardziej odporną na kwaśne środowisko. Z kolei górna część żołądka jest zbudowana z cieńszej i bardziej wrażliwej tkanki, co sprawia, że jest mniej odporna na kontakt z kwasem żołądkowym, co prowadzi do (drobnych) stanów zapalnych, czyli wrzodów żołądka.
Jakie są objawy wrzodów żołądka u koni?
Istnieje wiele objawów, które mogą wskazywać na problemy żołądkowe. Trudność polega na tym, że nie ma jednego oczywistego sygnału, a niektóre konie wykazują objawy bardziej wyraźnie niż inne. Jedynym sposobem, aby mieć 100% pewność, jest gastroskopia. Podczas tego badania weterynarz przy pomocy endoskopu przez nos ocenia stan żołądka konia.
Oto, jak możesz rozpoznać wrzody żołądka u swojego konia:
- Nagle przestaje jeść lub je mniej/mniej chętnie
- Bawi się paszą treściwą
- Zgrzyta zębami
- Często ziewa
- Złe odchody (biegunka)
- Bolesna reakcja na dotyk brzucha lub podczas zakładania siodła
- Niejasne objawy kolki, zwłaszcza zaraz po zjedzeniu paszy treściwej
- Matowa sierść
- Widoczna ospałość
- Zmniejszona wydajność w pracy
- Długi czas regeneracji po wysiłku
- Utrata masy ciała
- Zmiana zachowania (nerwowość, agresja)
- Gryzienie żłobu lub łapanie powietrza
Jeśli podejrzewasz u swojego konia wrzody żołądka, zawsze skonsultuj się z weterynarzem.
Leczenie wrzodów żołądka u koni
Jeśli weterynarz zdiagnozował u Twojego konia wrzody żołądka, można je zazwyczaj skutecznie leczyć lekami. Stosowanym lekiem jest omeprazol – tzw. bloker pompy protonowej, który szybko i skutecznie zmniejsza produkcję kwasu żołądkowego, pozwalając żołądkowi się zregenerować. Czas trwania i skuteczność leczenia zależą nie tylko od stopnia zaawansowania wrzodów, ale także od optymalizacji zarządzania, schematu żywieniowego oraz warunków treningowych. To samo dotyczy leczenia chorób podstawowych, jeśli są one przyczyną wrzodów. W razie pytań dotyczących leków i leczenia wrzodów żołądka najlepiej skontaktować się z weterynarzem.
Wskazówki, jak zapobiegać wrzodom żołądka u koni
1. Odpowiednia ilość dobrej jakości paszy objętościowej
Koń, w przeciwieństwie do człowieka, produkuje ślinę tylko podczas żucia. Ślina neutralizuje między innymi kwasowość soku żołądkowego. Jeśli koń nie żuje wystarczająco długo, nie produkuje odpowiedniej ilości śliny, a ryzyko wrzodów żołądka wzrasta. Dlatego upewnij się, że Twój koń zawsze ma coś do podgryzania i nieograniczony dostęp do paszy objętościowej (również w nocy!). Ponadto pasza objętościowa działa jako bufor dla kwasu żołądkowego, zmniejszając ryzyko jego cofania się i kontaktu z wrażliwymi obszarami żołądka.
2. Unikaj stresu
Stres powoduje wydzielanie substancji, które sprawiają, że ściana żołądka staje się jeszcze bardziej wrażliwa. Staraj się unikać stresu, jak tylko to możliwe, spełniając najważniejsze podstawowe potrzeby koni: zapewnij odpowiednią ilość paszy objętościowej, codzienny swobodny ruch oraz kontakt z innymi końmi. Czynniki stresogenne to także transport, nadmierny wysiłek oraz zawody w nieznanej stajni. W takich stresujących sytuacjach możesz łatwo dodać suplement Pavo GastriCover do codziennej diety, aby dodatkowo wspomóc żołądek konia.
3. Podawanie paszy treściwej
Jeśli Twój koń potrzebuje paszy treściwej oprócz paszy objętościowej, zaleca się wybór paszy opracowanej specjalnie dla koni o wrażliwym żołądku, takiej jak Pavo Ease&Excel lub GastricEase. Ease&Excel to kompletna musli dla koni sportowych wykonujących pracę o średnim i dużym natężeniu. GastricEase jest odpowiednia dla wszystkich koni, które są nieaktywne lub rekreacyjnie aktywne. Pamiętaj także o poniższych wskazówkach dotyczących zarządzania paszą:
- Podziel posiłki z paszy treściwej na kilka porcji dziennie (minimum 3).
- Nie podawaj paszy treściwej na pusty żołądek – zawsze najpierw zapewnij paszę objętościową, a dopiero potem paszę treściwą.
- Nadmiar cukru i skrobi może dodatkowo podrażniać błonę śluzową żołądka. Dlatego ważne jest, aby nie przekraczać maksymalnej dawki cukru i skrobi wynoszącej 1 gram na kilogram masy ciała.
- Aby dodatkowo wspomóc żucie, zmieszaj posiłek z paszy treściwej z mieszanką paszy objętościowej, taką jak Pavo DailyPlus.
4. Dodatkowe wsparcie przy lekach
Niektóre leki, np. środki przeciwbólowe, mogą osłabiać ochronną barierę żołądka, co sprawia, że kwas żołądkowy łatwiej uszkadza jego ściany. Jeśli Twój koń musi przyjmować leki, warto pomyśleć o dodatkowym (tymczasowym) wsparciu żołądka, na przykład za pomocą suplementu Pavo GastriCover. Suplement ten neutralizuje nadmiar kwasu żołądkowego, wspierając zdrowie ściany żołądka.
5. Unikaj (zbyt) intensywnego treningu
Intensywna praca może powodować silniejsze skurcze żołądka, ponieważ organizm często przechodzi w „tryb ucieczki”. W rezultacie kwaśna zawartość dolnej części żołądka ma częstszy kontakt z mniej chronioną górną częścią. Jest to szczególnie problematyczne, gdy koń pracuje na pusty żołądek – można sobie wyobrazić, że brak „buforu” w postaci paszy objętościowej w żołądku sprawia, że sok żołądkowy częściej uderza w niechronioną górną część żołądka. Może to przyspieszyć rozwój wrzodów żołądka. Dlatego przed treningiem najlepiej podać koniowi trochę paszy objętościowej, a nie zaleca się karmienia paszą treściwą na 2 godziny przed treningiem.
Wskazówki dotyczące żywienia dla koni o wrażliwym żołądku
Odpowiednia ilość i jakość paszy objętościowej to podstawa diety każdego konia. Jeśli Twój koń ma wrażliwy żołądek, możesz dodatkowo wspierać jego zdrowie żołądka specjalną paszą i suplementami.
- Kompletna pasza
Szukasz kompletnej paszy, która wspiera żołądek i zawiera wszystkie niezbędne witaminy i minerały? W zależności od intensywności pracy Twojego konia możesz wybrać Pavo Ease&Excel (musli dla koni sportowych w średniej i ciężkiej pracy) lub GastricEase (musli dla koni, które są nieaktywne lub rekreacyjnie aktywne).
- Suplement
Oprócz kompletnej paszy możesz także wybrać suplement, taki jak Pavo GastriCover. Suplement ten wspomaga zdrowe funkcjonowanie żołądka i jest odpowiedni dla wszystkich koni o wrażliwym żołądku. Idealny do tymczasowego wsparcia żołądka w sytuacjach stresu lub przy stosowaniu leków, a także do dodania do bieżącej diety. Suplement to zawsze dodatek paszowy i nie zastępuje żadnej części diety.
- Dodatkowy błonnik z paszy objętościowej
Jeśli chcesz dodać do diety więcej błonnika z paszy objętościowej, wybierz Pavo SpeediBeet lub FibreBeet. Oba produkty są (częściowo) wytwarzane z odcukrzonych wysłodków buraczanych. Wysłodki buraczane są bogate w prebiotyczną pektynę, która tworzy ochronną warstwę w żołądku i pozytywnie wpływa na wzrost zdrowych bakterii jelitowych. Tak więc zyskujesz podwójnie! Ponadto te produkty o wysokiej zawartości błonnika, podawane po namoczeniu, wspierają zdrowy przyrost masy ciała. Pavo FibreBeet, bogatszy w białko, pomoże Twojemu koniowi szybciej przybrać na wadze.
