Prawidłowe żywienie starszych koni

Wraz z wiekiem zmieniają się wymagania żywieniowe konia: choć podstawowa przemiana materii i zapotrzebowanie na energię zazwyczaj maleją, wzrasta zapotrzebowanie na niezbędne składniki odżywcze, takie jak wysokiej jakości białka, witaminy, minerały i mikroelementy. Aby utrzymać konia w dobrej kondycji i pełnego witalności aż do późnych lat, należy nie tylko zapewnić mu odpowiednie warunki bytowe i wystarczającą ilość ruchu, ale także dostosować paszę do indywidualnych potrzeb na jego starość.

„Optymalny skład paszy zależy od stanu zdrowia, masy ciała i metabolizmu danego konia” – mówi dr Ingrid Vervuert, specjalistka weterynaryjna ds. żywienia zwierząt i dietetyki z Uniwersytetu w Lipsku. Pasza dla seniorów powinna być dostosowana do specjalnych problemów starszych koni. „Powinna na przykład rekompensować niskie spożycie paszy spowodowane problemami z uzębieniem, utratą masy ciała lub problemami metabolicznymi związanymi z wiekiem” – dodaje ekspertka. Z reguły pasza dla seniorów ma sens dla koni od około 18. roku życia. Jednak ważniejszy niż wiek jest stan zdrowia.

Kiedy koń staje się „stary”?

Choć odsetek koni, które dożywają ponad 20, a nawet 30 lat, wyraźnie rośnie dzięki zoptymalizowanemu i dopasowanemu do potrzeb żywieniu z paszą objętościową i paszą treściwą, koń może być uznawany za „starego”, gdy osiąga 20 lat. Przeliczając na lata ludzkie, koń ma wtedy około 60 lat.

Jak rozpoznać, że Twój koń się starzeje?

Przede wszystkim wygląd konia zdradza jego wiek. Wygląd zewnętrzny jest również znakiem, że koń starzeje się wewnątrz.

Opadanie grzbietu.
Utrata masy mięśniowej, a także utrata wagi.
Flakowata, często sucha skóra.
Oczy zaczynają mętnieć, a powyżej oczu pojawiają się wgłębienia.
Sierść konia siwieje, zwłaszcza wokół pyska.
Problemy lub długi proces zmiany sierści.
Rozwój typowych „chorób starości”, takich jak problemy z zębami, pogarszające się trawienie, PPID czy ochwat.

Dlaczego należy zwrócić szczególną uwagę na starszego konia?

Wraz z wiekiem, oprócz widocznych zewnętrznych cech, Twój koń może stać się bardziej podatny na choroby z powodu starzejącego się układu odpornościowego. Gdy starszy koń zachoruje, znacznie wolniej wraca do zdrowia. Odpowiednie żywienie dostosowane do jego potrzeb może w dużej mierze przyczynić się do regeneracji i zdrowia. Zwróć szczególną uwagę na dostarczanie wysokiej jakości białka zawierającego niezbędne aminokwasy.

Na co zwrócić uwagę podczas żywienia starszych koni?

Starsze konie mają większe zapotrzebowanie na składniki odżywcze. Jednym z powodów jest to, że seniorom trudniej jest trawić paszę oraz wszelkie dodatkowe suplementy, które mogą potrzebować. Dlatego rodzaj i ilość paszy muszą być dostosowane do tych okoliczności. Zmiana równowagi hormonalnej i spowolnienie metabolizmu również przyczyniają się do trudniejszego przyswajania składników odżywczych z paszy.

Jak zmieniają się wymagania żywieniowe starszych koni?

Pasza powinna mieć dobrą biodostępność i być łatwo przyswajalna. Ważne jest, aby składniki odżywcze były wysokiej, naturalnej jakości, aby mogły być łatwo wchłaniane i wykorzystywane przez organizm. Pasza powinna również zawierać odpowiednią ilość błonnika pokarmowego, aby wspierać zdrowe trawienie.

Trawa

W letnich miesiącach regularny wypas jest ważnym elementem diety. Konie z problemami z uzębieniem zwykle łatwiej jedzą trawę niż siano czy sianokiszonkę, ponieważ jest ona bardziej miękka. Dodatkowo swobodny ruch na pastwisku pozytywnie wpływa na ogólne samopoczucie konia. „Jeśli trawy jest wystarczająco dużo, a starsze konie mogą jeść w spokoju, idealne jest 24-godzinne wypasanie od wiosny do jesieni” – mówi dr Ingrid Vervuert. Wyjątkiem są konie otyłe i konie z chorobami metabolicznymi, takimi jak ochwat czy zespół Cushinga (PPID).

Pasza objętościowa lub jej zamienniki

Ilość paszy objętościowej lub jej zamienników, której potrzebuje Twój koń, zależy od dostępności trawy, stanu zdrowia i masy ciała konia. Zasada ogólna mówi, że starsze konie potrzebują co najmniej 1,5%-2% swojej masy ciała w postaci paszy objętościowej. Koń ważący 600 kg powinien więc spożywać 9-12 kg siana, sianokiszonki lub równoważnej ilości zamiennika paszy objętościowej dziennie. Należy pamiętać, że zawartość energii w paszy objętościowej może znacznie się różnić. „Im wcześniej w roku zebrane jest siano lub sianokiszonka, tym wyższa jest zawartość energii” – mówi dr Ingrid Vervuert. Nawet w starszym wieku, jeśli pobór paszy na to pozwala, główne zapotrzebowanie na energię powinno być pokrywane wysokiej jakości paszą objętościową.

Wskazówka: Jeśli Twój koń nie dostaje w ogóle lub tylko bardzo mało paszy treściwej, oprócz paszy objętościowej dodanie witamin, minerałów i mikroelementów jest bardzo ważne. Niezależnie od wieku, zapotrzebowanie konia nie może być zazwyczaj pokryte wyłącznie przez trawę, siano lub sianokiszonkę. W tym przypadku zalecamy Pavo DailyFit lub Pavo Vital jako codzienny dodatek do paszy. Jedna brykietka pokrywa już dzienne zapotrzebowanie na witaminy i minerały bez nadmiaru energii.

Pasza treściwa

Starsze konie, które są zbyt chude lub mają tendencję do utraty masy ciała, często potrzebują specjalnej paszy treściwej dla seniorów. Dr Ingrid Vervuert poleca termicznie rozdrobnione płatki zbożowe, wysokiej jakości oleje roślinne, mączkę sojową, płatki ziemniaczane lub płatki z grochu. „Te pasze są szczególnie odpowiednie dla starszych koni, ponieważ są łatwo przyswajalne i stanowią wysokiej jakości źródło białka i energii” – mówi specjalistka weterynarii. Te wymagania są uwzględnione w Pavo 18Plus, na przykład. Ponieważ starsze konie często mogą przyswajać składniki odżywcze z diety w ograniczonym stopniu, z powodu problemów z zębami lub niższego wydzielania enzymów trawiennych, energia i białko muszą często być podawane w nadmiarze. Paszę treściwą można namoczyć w wodzie, podobnie jak zamienniki paszy objętościowej. Jeśli Twój starszy koń niechętnie spożywa mokrą paszę, dodaj do niej suszone chipsy marchewkowe lub jabłkowe, namoczone wysłodki buraczane lub coś podobnego. Poprawi to smak i dostarczy dodatkowych witamin oraz błonnika surowego.

Cynk, selen i miedź

Starsze konie mają większe zapotrzebowanie na niektóre witaminy i minerały, takie jak cynk, selen i miedź. Cynk odgrywa ważną rolę w metabolizmie włosów i skóry oraz jest istotny dla układu odpornościowego. Selen chroni komórki organizmu i bierze udział w metabolizmie mięśni oraz ich wzroście. Podobnie jak u źrebiąt, które muszą rosnąć, u starszych koni ważne jest tworzenie nowych komórek, np. w celu zapobiegania utracie wagi. Miedź odgrywa rolę w syntezie białek dla ścięgien i chrząstek oraz w pigmentacji włosów.

Witaminy C, B i K

Zdrowe konie są w stanie samodzielnie produkować witaminę C. Z wiekiem jednak funkcja ta maleje, co sprawia, że konieczne staje się podawanie witaminy C. Ze względu na zmniejszone spożycie paszy objętościowej i błonnika, bakterie jelitowe nie są wystarczająco stymulowane do produkcji witamin z grupy B i K. Koń musi być dodatkowo karmiony błonnikiem pokarmowym. Dodając błonnik do paszy, np. w postaci Pavo SpeediBeet, Pavo FibreBeet lub Pavo WeightLift, można stymulować produkcję tych niezbędnych witamin.

Wapń, sód i fosfor

Pasza dla starszych koni nie powinna zawierać zbyt dużych ilości wapnia, fosforu i sodu. Składniki te muszą być wydalane przez nerki. Funkcje nerek mogą się pogarszać wraz z wiekiem, a w rezultacie produkty przemiany materii mogą nie być wydalane tak skutecznie.

Jeśli Twój koń nagle staje się bardziej podatny na infekcje, ma poważne problemy z wymianą sierści lub wydaje się bardzo ospały, najlepiej skonsultować się z weterynarzem – być może brakuje mu ważnych składników odżywczych, które możesz uzupełnić poprzez żywienie.

8 wskazówek dotyczących żywienia starszych koni

Aby zwiększyć dobrostan starszego konia, bardzo ważne jest żywienie dostosowane do jego potrzeb. Na co warto zwrócić uwagę, karmiąc starszego konia?

Większa zawartość białka surowego i dodatkowych aminokwasów (lizyna) w celu utrzymania masy ciała.
Niska zawartość cukru i skrobi w celu zapobiegania problemom metabolicznym (zespół Cushinga, PPID, ochwat itp.).
Większa zawartość oleju (jako źródło energii).
Witaminy C i E w celu wzmocnienia układu odpornościowego.
Organicznie związane mikroelementy (dla optymalnego wchłaniania).
Dodatkowe kwasy tłuszczowe omega 3 i 6.
Odpowiedni stosunek wapnia do fosforu.
Wysokiej jakości błonnik surowy wspierający trawienie.